زمستان و فرار از مرگ خاموش. قاتل بی بو و خاموش " منوکسید کربن".

سخنرانی آمار در آستانه فصول سرد سال + جدول

برای فرار از چنگال «مرگ خاموش» چه کرده‌اید؟

کم کم به ماه‌هایی از سال نزدیک می‌شویم که هرساله بیشترین میزان مرگ و میر از نوع خاموش در آنها به ثبت رسیده است. ماههای سردی که هر ساله مترادف می‌شوند با اخبار تلخ گازگرفتگی و فرجام غالبا تلخ آنها؛ با این تفاوت که ماجرا نه شبیه تصادفات جاده‌ای است که مثلا بخشی از مشکل را به کیفیت خودرو و جاده گره بزنیم و نه پای حوادث غیر مترقبه در میان است که قصور موثر در رویدادن آن قابل فرافکنی باشد!

یان آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت (مسمومیت دارویی، مسمومیت با سم، مسمومیت با گاز و ...) تنها یکی را «مرگ خاموش» نام نهاده‌اند؛ مسمومیت ناشی از استنشاق گاز بی رنگ و بوی منوکسید کربن که به گواه آمار، در هر 126 فرد مسموم شده، ده تن را به آغوش مرگی می‌کشد که در حقیقت شبیه تاوان سنگینی است که فرد برای یک بی احتیاطی بسیار ساده پرداخت کرده است.

به گزارش «تابناک»، مدتی است باران‌های پاییزی در بسیاری از نقاط کشورمان آغاز شده و دمای هوای بیشتر شهر‌ها به اندازه‌ای کاهش یافته که بسیاری از مردم از هم اکنون بخاری‌هایشان را آماده استفاده کرده‌اند و حتی در برخی مناطق، مدتی است که از وسایل گرمایشی بهره می‌برند؛ اما این داستانِ هر ساله زمانی روی ناخوشایندی در معرض دید قرار می‌دهد که پای بی‌احتیاطی‌های ساده در نصب وسایل گرمایشی گازسوز به ماجرا باز شده و آمار تلخ مرگ‌های خاموش به شدت افزایش می‌یابد.

بنا بر این گزارش، بر پایه آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، در هفت سال گذشته (حد فاصل سال‌های ۸۴ تا ۹۰) بیش از شش هزار نفر از هم‌وطنانمان بر اثر گازگرفتگی جان باخته‌اند؛ یعنی به طور میانگین، هر ساله نزدیک ۸۹۰ نفر از هم‌وطنانمان بر اثر بی‌توجهی به موارد ایمنی در نصب لوله بخاری و سیستم دودکش منازل، به خواب ابدی فرو می‌روند.

این در حالی است که با نگاهی به آمار درخواهیم یافت که میزان گازگرفتگی در نیمه دوم هر سال به مقدار چشمگیری افزایش یافته و در ماه‌ پایانی پاییز و دو ماه ابتدایی زمستان (آذر، دی و بهمن) به بیشترین تعداد مرگ خاموش منجر می‌شود.

ماه	سال 84	سال 85	سال 86	سال 87	سال 88	سال 89	سال 90	سال 91
فروردین	86	75	104	86	98	81	85	80
اردیبهشت	55	29	45	43	52	34	61	؟
خرداد	35	28	27	34	48	30	59	؟
تیر	37	30	25	23	16	10	34	؟
مرداد	32	19	10	25	23	16	23	؟
شهریور	35	13	19	13	20	9	12	7
مجموع 6 ماه	280	194	230	224	257	180	274	212
مهر	73	36	22	32	34	23	41
آبان	90	58	50	63	61	58	97
آذر	159	198	127	98	132	88	145
دی	178	259	278	162	94	148	138
بهمن	105	132	199	126	118	164	150
اسفند	35	96	118	84	73	121	120
مجموع	907	973	1024	789	769	782	965

این جدول از مجموعه گزارش‌های آماری سازمان پزشکی قانونی کشور استخراج شده است؛ گفتنی است که به دلیل در دسترس نبودن آمار برخی از ماه‌ها در سال جاری، به جایشان علامت (؟) قرار داده‌ایم.

همان گونه که از جدول فوق برمی‌آید، مرگ ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در سال گذشته، ۲۳ درصد رشد نشان داده و از ۷۸۲ مرگ ثبت شده در سال ۸۹ به ۹۶۵ نفر در سال ۹۰ رسیده است، حال آن که قیاس آمار جان باختگان مسمومیت ناشی از منوکسیدکربن در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال پیش، کاهش ۲۲ درصدی نشان داده و از این روی، امید آن می‌رود که آمار این نوع مسمومیت در پایان سال به مراتب کمتر از سال‌های گذشته گزارش شود.

نیم نگاهی به جدول فوق، نشان دهنده این حقیقت خواهد بود که نقش سیستم‌های گرمایشی در آمار مرگ خاموش تأثیر بسزایی دارد، چراکه هر ساله با پایان یافتن ماه فروردین و آغاز فصل گرما، از شمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت با منوکسید کربن کاسته شده و این روند نزولی تا شهریور ماه ادامه می‌یابد و به مرور در فصل پاییز نمودار شیب بیشتری یافته و در اواسط زمستان به اوج می‌رسد.

اینجاست که تغییرات نمودار ارتباط مستقیمی با ایام به‌کارگیری انواع بخاری گاز سوز داشته و میزان حوادث تلخ رخ داده، نشانگر بی‌احتیاطی‌ها در استفاده از این دست وسایل خواهد بود؛ از نصب غیر ایمن دودکش گرفته تا بستن تمامی منافذ ورود هوا در ماه‌های سرد‌تر که‌ گاه به معنای انباشت گاز سمی منوکسید کربن تولید شده توسط دیگر لوازم گاز سوز مانند آبگرمکن خواهد بود؛ به عبارتی بهتر، ممکن است نقیصه‌ای که مدت‌ها در مسیر دودکش آبگرمن وجود داشته، با پوشاندن تمامی منافذ تهویه هوا در ماه‌های سرد، منجر به انباشت گازی سمی شود که میزان بسیار اندکی از آن (۳۰۰۰ppm یا به عبارتی ساده‌تر، سه هزار واحد از آن در یک میلیون واحد) هم می‌تواند مرگ آفرین باشد.

این در حالی است که به گفته معاون پیشگیری سازمان آتش نشانی تهران، ۷۰ درصد حوادث گازگرفتگی ناشی از نصب غلط دودکش و لوله‌های بخاری بوده و رعایت برخی نکات ساده ایمنی می‌تواند در حفظ جان بسیاری از هم‌وطنانمان تاثیر گذار باشد.

اینجاست که می‌توانیم پیش از آغاز فصل سرما، دست کم به احترام جان شیرینمان هم که شده، نکات ایمنی برای مقابله با این خطر بالقوه را یک بار دیگر خوانده و نه تنها به کار بگیریم، بلکه به دور و اطرافیانمان نیز توصیه کنیم:

۱ـ از بخاری استاندارد برای گرم کردن منزل و محل کار استفاده کنید و از هر گونه وسیله و مشعل غیر استاندارد استفاده نکنید.

۲ـ بخاری حتماً باید با لوله به دودکش وصل شده و گازهای حاصل از سوختن از ساختمان بیرون رود.

۳ ـ استفاده از لوله‌های فنری خطرناک بوده و باید از لوله‌های استاندارد و بدون منفذ استفاده کنیم.

۴ـ اتصالات لوله‌ها باید محکم باشند و به آسانی جدا نشوند.

۵ ـ پیش از گذاشتن بخاری باید مسیر دودکش به بالای پشت بام، بازبینی شده تا مسیر کاملاً باز باشد، ولی چنانچه این کار انجام نگرفته، در زمان روشن بودن بخاری، دست به لوله بزنید که چنانچه لوله داغ باشد، منواکسید خارج و اگر سرد باشد، منواکسید کربن خارج نمی‌‌شود.

۶ـ از بخاری‌های بدون دودکش در ساختمان به هیچ عنوان استفاده نشود.

۷ ـ لوله بخاری را درون آب نگذارید، زیرا منواکسیدکربن در آب، کم محلول است و مانند این است که مسیر دودکش در فضای ساختمان بسته باشد و منواکسید در داخل ساختمان پخش شود.

۸ ـ لوله دودکش باید از بلند‌ترین نقطه ساختمان بین ۳۰ تا ۷۰ سانتی‌م‌تر بالا‌تر رفته و سپس کلاهک نصب شود که کلاهک H بهترین نوع کلاهک است.

۹ ـ لوله نباید دچار پیچ و خم داخل دیوار یا داخل منزل باشد.

۱۰ـ از یک دودکش مشترک برای دو وسیله گاز سوز استفاده نشود؛ یعنی هر وسیله گازسوز باید یک خروجی و دودکش جداگانه داشته باشد.

۱۱ ـ در درون حمام از وسایل گرمازا مانند بخاری یا پیک نیک به هیچ عنوان استفاده نشود، چون به کمبود اکسیژن و پخش منواکسید کربن در درون حمام، موجب مرگ انسان می‌شود.

۱۲ـ در درون ماشین (بیشتر در ماشین‌های سنگین رخ می‌دهد) از روشن کردن گاز پیک نیک خودداری شود.

۱۳ـ از روشن گذاشتن ماشین داخل پارکینگ خودداری کنید، چون مقدار بسیاری از گاز منواکسیدکربن با خروج از اگزوز خودرو داخل پارکینگ پخش می‌‌شود.

۱۴ـ از شومینه برای گرم کردن منزل استفاده نشود.

۱۵ـ مشترک بودن لوله هود آشپزخانه با آبگرمکن ممنوع است، چون در اثر برگشت گاز از هود به درون محیط آشپزخانه و خانه، دچار مسمومیت و گاز گرفتگی شویم.

۱۶ـ هیچ‌گاه همه منافذ ورود هوا به درون ساختمان را نبندید تا دچار کمبود اکسیژن نشوید.

۱۷ـ از افزودن بخاری مازاد در محیط‌های کوچک جدا خودداری کنید.

منبع:

http://www.tabnak.ir/fa/news