آشنایی با گرایش های مختلف رشته حقوق در مقطع کارشناسی ارشد
آ
حقوق عمومی از رشته حقوق است که در آن به موضوع رابطه دولت با مردم پرداخته می شود ( بر خلاف حقوق خصوصی که مربوط به رابطه اشخاص با یکدیگر است ) مهم‌ترین دروس این رشته عبارتند از : حقوق اساسی ، حقوق اداری و حقوق مالی.فارغ‌التحصیلان حقوق عمومی علاوه بر تدریس و وکالت می‌توانند در مشاغلی همچون قضاوت در دیوان عدالت اداری ، مشاوره‌ی حقوقی در ادارات قوانین و معاونت‌های پارلمانی وزارت خانه‌ها و دستگاه‌های دولتی به فعالیت بپردازند. این رشته را سیاسی‌ترین رشته حقوق و به تعبیری حقوقی‌ترین رشته علوم سیاسی میتوان نام نهاد. به جهت مباحث مربوط به حکومت که در این رشته به آنها پرداخته می‌شود حقوق عمومی می‌تواند با رشته‌هایی همچون فلسفه به ویژه فلسفه سیاسی ، اقتصاد ، مدیریت و علوم سیاسی ارتباط داشته باشد و با هر یک از آنها در مطالعات میان رشته‌ای مشارکت نماید. به عبارت دیگر این رشته به بررسی و تبیین اصول و موازین مربوط به تنظیم روابط دولت و دستگاه‌های دولتی با اشخاص حقیقی و حقوقی در جامعه و نیز سایر دستگاه‌های دولتی است ، می‌پردازد.
________________________________________
حقوق خصوصی
حقوق خصوصی از قدیمی‌ترین رشته‌های دانش حقوق و اساس بسیاری از رشته‌هایی است که در سال‌های اخیر به دلیل توسعه این دانش در نظام آموزشی رسمی کشور به عنوان رشته مستقل تدریس می‌شود ، در واقع موضوع حقوق داخلی در تقسیم‌بندی کلی سنتی به دو حوزه حقوق خصوصی و حقوق‌عمومی تقسیم می‌شود.
بر پایه این تقسیم‌بندی کلیه رشته‌های مرتبط با حقوق داخل کشور در یکی از دو گروه فوق قرار می‌گیرند ، بنا براین حقوق خصوصی در معنای عام شامل کلیه‌ی رشته‌هایی است که قواعد حقوقی مورد بحث در آنها روابط اشخاص جامعه با یکدیگر را تنظیم می‌کند و حقوق‌عمومی تنظیم کننده روابط متقابل اشخاص و دولت‌ها با یکدیگر است. در حال حاضر موضوعات مورد بحث در رشته حقوق خصوصی دانشگاه‌های کشور به طور کلی به دو حوزه‌ی حقوق مدنی و حقوق تجارت مربوط هستند هر چند واحدهای درسی دیگری نیز در این رشته تدریس می‌شود ولی تاکید اصلی بر آموزش حقوق مدنی و حقوق تجارت در سطوح پیشرفته و تطبیقی است.
________________________________________
حقوق جزا و جرم شناسی
حقوق جزا و جرم‌شناسی در مفهوم مدرن (امروزی) که به عنوان رشته‌ای نظام‌مند و دارای اصول و قواعد کلی ناظر بر جنبه‌های ماهوی و شکلی مستقل از هم می‌باشد ، عمری حدود دو قرن دارد. این رشته از حقوق که از شاخه‌های اصلی حقوق عمومی محسوب می‌شود خود دارای رشته‌های مختلف می‌باشد که عمدتا شامل علوم جنایی تجربی از یک سو و علوم جنایی تحلیلی ـ تفسیری از سوی دیگر می‌شود. تحول روز افزون حقوق جزا و علم جرم‌شناسی در جوامع مختلف باعث ایجاد گونه‌های مختلفی از این شاخه از حقوق شده است که در گذشته سابقه‌ای نداشته است. ظهور علوم جنایی تجربی (از جمله علوم جرم‌یابی ، جرم‌شناسی وکیفر‌شناسی و..) نشانگر تخصصی شدن حقوق جزا است که بی‌تردید مرتبط با تحولات حاکم بر جامعه ، صنعت ، اقتصاد و ... است. با این حال آن چه در میان گونه‌های متنوع علوم‌جنایی اهمیت ویژه دارد حقوق جزا در مفهوم خاص خود و علم جرم شناسی است.
حقوق جزا به دو بخش عمده حقوق جزای ماهوی و شکلی تقسیم می‌شود. رشته‌های حقوق جزای عمومی و اختصاصی زیر مجموعه‌ی حقوق جزای ماهوی‌اند که در ذیل به تعریف و تبیین اجمالی آنها و سایر رشته‌های مرتبط می‌پردازیم :
حقوق جزای عمومی علمی است که به مطالعه‌ی قواعد کلی و مشترک جرایم و مجازات‌ها می پردازد.
حقوق جزای اختصاصی شعبه‌ای از حقوق جزا ماهوی است که به مطالعه‌ی جرایم به طور خاص و شرایط اختصاصی حاکم بر آنها و مجازات‌هایی که ممکن است مورد حکم واقع شوند.
حقوق جزای شکلی (آیین دادرسی کیفری) : آیین دادرسی کیفری که در فاصله‌ی بین وقوع جرم و صدور حکم مجازات اهمیت می‌یابد مجموعه قوانین و مقرراتی است که برای کشف جرم ، تعقیب متهمان و تحقیق از آنان ، تعیین مراجع صلاحیت‌دار ، شیوه‌های اعتراض به آراء و نیز بیان تکالیف مسوولان قضایی و انتظامی در طول رسیدگی به دعوای کیفری و اجرای احکام از یک سو و حقوق آزادی‌های متهمان از سوی دیگر ، وضع و تدوین شده است.
جرم‌شناسی ، علمی است که به مطالعه‌ی علمی و روشمند پدیده‌ی مجرمانه می‌پردازد.
کاربرد حقوق جزا و جرم شناسی : امروزه با فنی و تکنیکی شدن مرتکبان جرم و پیچیدگی‌های برخی از جرایم ارتکابی که طبیعتاً با فنی شدن جوامع در ارتباط است شاهد تخصصی شدن سیستم عدالت کیفری هستیم. تشکیل و تاسیس دادسراها و دادگاه‌های ویژه رسیدگی به جرایم در کشور ما ، مانند مجتمع قضایی ویژه جرایم اقتصادی (که به تعقیب و محاکمه مجرمان اقتصادی می‌پردازد) دادگاه کیفری استان (که به جرایم سنگین و شدیدی از جمله قتل عمد رسیدگی می‌کند) و دادگاه ویژه رسیدگی به جرایم اطفال بزهکار و ... نشانگر اهمیت تخصص در رسیدگی‌های کیفری است ، از سوی دیگر امروز شاهد تخصصی شدن وکالت در دعاوی کیفری هستیم ، در برخی از کشورها از جمله آمریکا ورود به محاکم جنایی به عنوان وکیل تخصص ویژه جزایی می‌طلبد برای نمونه وکلایی حق وکالت در جرایمی مانند قتل عمدی و جرایم سیاسی و مطبوعاتی را دارند که در رشته حقوق جزا و جرم شناسی تحصیل کرده و یا این که دارای پروانه مخصوص وکالت در این حوزه‌ها باشند ، امری که متاسفانه در کشور ایران خیلی به آن توجه نشده است با این حال وکلایی که در کشور ما به طور تخصصی در حوزه قتل عمد و سایر حوزه‌ها فعالیت می‌کنند بسیار موفق تر از سایر وکلایی هستند که کاملا عمومی عمل می‌کنند
________________________________________
حقوق بین الملل
رشتهی حقوق بین‌الملل یکی از گرایش‌های رشتهی حقوق در دوره‌ی کارشناسی ارشد است که با رشتهی روابط بین الملل که یکی از شاخه‌های رشتهی علوم سیاسی در دوره‌ی کارشناسی ارشد می‌باشد ، متفاوت است.
این رشته به حقوق و به عبارت دیگر مجموعه اصول ، موازین یا قواعد و مقرراتی می‌پردازد که بر روابط اختصاصی جامعه‌ی بین‌المللی و به ویژه تابعان فعال حقوق بین‌الملل یعنی دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی در حوزه‌های مختلف صلح و امنیت ، حقوقی ، اقتصادی ، فرهنگی ،فنی... حاکم است. پویایی این رشته به دلیل پیدایش روز افزون زمینه‌های جدید در جامعه‌ی بین‌المللی معاصر ، بر جذابیت این رشته می‌افزاید و علاقه‌مندان این رشته هر روزه می‌توانند اطلاعات وسیع و نه چندان عمومی درباره‌ی موضوعات این رشته ، از طریق رسانه‌های جمعی نظیر مطبوعات ، رادیو ، تلویزیون و همچنین از طریق اینترنت کسب نمایند ( از جمله اطلاعاتی درباره‌ی سازمان ملل متحد و کارگزاری‌های تخصصی آن نظیر یونسکو و یونیسف ، انعقاد معاهدات ، موافقت‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌های بین المللی بین کشورها در حوزه های مختلف ، تشکیل سازمان های بین المللی جدید ، بحث های مربوط به صلح و امنیت ، انرژی هسته ای و سازمان بین المللی انرژی اتمی ،جنگ های داخلی و بین المللی از جمله بحث عراق ، افغانستان و مسئله ی فلسطین و...) علاقه مندان به این رشتهی جالب و متنوع علاوه بر این که باید قدرت حفظ ، درک و تحلیلل خوبی داشته باشند ، به یکی از زبان های بین المللی (انگلیسی یا فرانسه) تسلط داشته باشند یا حداقل به یادگیری آن علاقمند باشند ، بدان جهت که بسیاری از منابع این رشته به روز و به این دو زبان بوده و استفاده‌ی به موقع ، موثر و مفید آنها مستلزم آشنایی و تسلط به یکی از این زبان است.
فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به طور خاص در وزارت امور خارجه و کلاً دفاتر امور بین‌الملل تمامی وزارتخانه‌ها و ادارات مشغول به کار شوند و علاوه بر آن زمینه انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی در این رشته به مراکز مختلف و تدریس آن در دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی موجود است.
________________________________________
حقوق بشـــــــــر
حقوق بشر رشته‌ای میان رشته‌ای و نوپا محسوب می‌گردد که به بحث درباره حقوق مختلفی که انسان در حوزه‌های مختلف از جمله مدنی و سیاسی (مثل حق حیات ، حق آزادی عقیده) و اقتصادی و اجتماعی (مثل حق کار ، حق آموزش ، حق تامین اجتماعی) می‌پردازد. برای اولین بار دانشگاه شهید بهشتی در سال 1380 اقدام به برگزاری آن نمود و اکنون دانشگاه‌های تهران ، علامه طباطبایی و مفید قم نیز در این رشته دانشجو می‌پذیرند. ویژگی میان رشته‌ای بودن آن سبب می‌گردد که به حقوق بشر صرفا از منظر حقوقی نگریسته نشود و رویکردهای جامعه شناختی ، فلسفی ، فرهنگی ، سیاسی و ... نیز مورد توجه قرار گیرند و بین‌المللی بودن آن نیز از ویژگی‌های دیگر این رشته می‌باشد که به دلیل جهان شمول بودن ، اعتباری بین‌المللی یافته است.
علاقه‌مندان این رشته علاوه بر تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز مختلف آموزشی به انجام امور پژوهشی در مراکز تحقیاتی و به ویژه مرکز پژوهش‌های مجلس ، مرکز پژوهش‌های نهاد ریاست‌جمهوری ، مرکز توسعه قضایی قوه قضاییه و وزارت امور خارجه بپردازند. علاوه بر این، مطالعه این رشته اثرات قابل توجهی بر کار افرادی دارد که قصد دارند در حرفه وکالت یا قضاوت وارد شوند و به طور کلی بر دیدگاه افراد در زندگی شخصی آنها تاثیرات مثبتی بر جای می‌گذارد .
________________________________________
حقوق مالکیت فکری
اموال فکری یا معنوی به اموالی اطلاق می‌شود که فاقد جنبه‌ی فیزیکی و غیر قابل مشاهده هستند و منشا آن فعالیت فکری و ذهنی انسان است ، گرچه اموال فکری به ویژه شاخه ادبی و هنری آن از سالیان دور مطرح بودند و به صورت ضعیف نظام‌های حقوقی از آن حمایت می‌کردند. انقلاب صنعتی سبب توسعه مصادیق این اموال در بخش صنعتی و تجاری شد و حمایت از آنها شکل جدی تری به خود گرفت ، به گونه‌ای که ایجاد نظام بین‌المللی حمایت از مالکیت‌های فکری برای کشورها به عنوان یک اولویت حقوقی مطرح شد. کنوانسیون بین‌المللی پاریس و برن نشات گرفته از همین ضرورت و تلاش‌های چند جانبه‌ی بین‌المللی هستند. اهمیت حمایت از مالکیت‌های فکری در نظام‌اقتصادی و تجاری آزاد بین‌المللی به اندازه‌ای است که اکنون یکی از پیش شرط‌های الحاق به سازمان جهانی تجارت (wto ) پذیرش توافق‌نامه‌ای بین‌المللی در رابطه با حمایت از مالکیت‌های فکری است که « توافق‌نامه‌ی جنبه‌های تجاری حقوق مالکیت فکری » (trips) نامیده می‌شود.
مباحث مطرح در رشتهی حقوق مالکیت‌های فکری در تقسیم‌بندی کلی به دو حوزه‌ی : 1ـ حقوق اموال فکری ، ادبی و هنری 2ـ حقوق اموال فکری صنعتی تقسیم می‌شود. در حوزه‌ی یکم شرایط حمایت و ضمانت اجراهای نقض حقوق پدید‌آورندگان آثار ادبی و هنری مورد بحث واقع می‌شود و حوزه‌ی دوم به بحث از شرایط حمایت و ضمانت اجراهای نقض حقوق اشخاص بر اختراع ، علامت تجاری ، طرح صنعتی، نشانه‌های جغرافیایی ، طرح ساخت مدارهای یکپارچه‌ی الکترونیکی ، نمونه اشیا مصرفی ، نام تجاری و سایر مصادیق اموال فکری ، صنعتی و تجاری می‌پردازد.
________________________________________
حقوق خانواده(معارف اسلامی و حقوق)
حقوق خانواده به عنوان یکی از گرایش‌های جدید حقوق است که با بررسی منابع و سرفصل‌های آزمون به خوبی میتوان دریافت این گرایش به طور اختصاصی ابعاد حقوقی و مسائل مربوط به خانواده را مورد بررسی قرار می‌دهد. از نکات بارزی که میتوان در مورد این گرایش گفت این است که فارغ‌التحصیلان رشتهی فقه و مبانی حقوق که مایل به ادامه تحصیل در رشته حقوق باشند از شانس بیش‌تری نسبت به سایر گرایش‌ها برخوردارند.
حقوق محیط زیست
انقلاب صنعتی در قرن 17 وکشف نفت در قرن 18 تحولات عظیمی را در زندگی بشر به همراه داشت با تحول روابط و پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی به ویژه در سطح جوامع صنعتی تأثیر بیشتر این فعالیت‌ها بر جنبه‌های زیست محیطی فعالیت‌های تولیدی و حقوق مصرف کننده مشهودتر گردید و مقتضای این تحولات چنین می‌نمود که حقوق نیز همگام با نیازهای بشری به تنظیم این روابط بپردازد. در رویکرد پست مدرن دنیای امروز ، که از ویژگی‌های آن مخالفت با رشد اقتصادی به بهانه‌ی تخریب محیط زیست است همواره یکی از مسائل و دغدغه‌ها این بوده که آیا پیشرفت صنعت و پیدایش تکنولوژی ، رفاه عمومی را به همراه خواهد داشت یا نه؟
در پاسخ به این پرسش ، بین اقتصاددانان و طرفداران محیط زیست اختلاف نظر فاحشی وجود داشت ؛
از نظر اقتصاددانان ، پیشرفت صنعت و تکنولوژی ، رفاه عمومی را به همراه خواهد داشت ، در حالی که طرفداران محیط زیست بر این باور بوده‌اند ، که رفاه عمومی همراه با پیشرفت صنعت و تکنولوژی ، بدون توجه به محیط زیست محقق نخواهد شد. در واقع میتوان گفت ، برای اولین بار در کنوانسیون 1972 استکهلم بود که "حق بر محیط زیست سالم" به عنوان یکی از حقوق مسلم بشر شناخته شد. به تدریج گرایش مهمی تحت عنوان "حقوق محیط زیست"در مباحث حقوقی مطرح شد. امروزه ما شاهدیم که حقوق محیط زیست در رویکردهای عصر پست مدرن ما جایگاه بسیار مهمی دارد ؛ امروزه مسأله‌ی محیط زیست تبدیل به یک مسأله‌ی جهانی شده است. به عنوان مثال ، تقریباً در اکثر وب سایت‌هایی که متعلق به ارگان‌های تجاری و صنعتی است ، یک لینک هم به خطمشی‌های زیست محیطی آن سازمان مربوط می‌شود و به نظر ما ایران هم نباید از این حرکت جهانی غافل بماند.
________________________________________
حقوق تجارت بین الملل
با رشد امکانات ارتباطی بین جوامع مختلف ، روابط بازرگانی از مرزهای کشورها فراتر رفته و جنبه‌ی بین‌المللی پیدا کرده است. در روابط بازرگانی بین‌المللی به دلیل دخالت عنصر خارجی ، قواعد حاکم بر رابطه و نظام حقوقی حل و فصل اختلافات ناشی از آن ، با روابط تجاری داخلی تفاوت پیدا می‌کند. حقوق تجارت بین‌الملل از قواعدی بحث می‌کند که بر روابط تجاری فرامرزی و شیوه‌ی حل و فصل اختلافات ناشی از آن حاکم است. در تقسیم‌بندی کلی مباحث مطرح در این رشته به سه حوزه‌ی : 1ـ قراردادهای تجاری بین المللی 2ـ داوری تجاری بین‌المللی 3ـ ورشکستگی بین‌المللی قابل تقسیم‌بندی است.
________________________________________
حقوق تجاری اقتصادی بین المللی
صرفنظر از تاریخ پنجاه ساله اخیر ایران که بارشد اقتصادی تجاری بین المللی شگرفی روبرو بوده اساساً امروزه وضعیت خاص اقتصادی ایران و حجم معاملات تجاری بین المللی ایرا ن با کشورهای خارجی سبب گردیده است که ایران به عنوان شاهراه اقتصاد و تجارت منطقه و جهان مطرح گردد و تمایل قطعی ایران در الحاق به سازمان تجارت جهانی اهمیت این موضوع را بیشتر می کند . ضرورتی که پیش از این در سایر کشورها نیز حساسیت و اهمیت آن مورد توجه قرار گرفته است . تعامل تجارت و اقتصاد در صحنه بین المللی به عنوان اصلی غیر قابل انکار مورد عنایت سایر دانشگاه های معتبر خارجی نیز قرار می گیرد . تجربه این رشته در سایر دانشگاه ها خود مؤید آن است که دو روش جاری در این زمینه وجود دارد که با توجه به نیازهای منطقه ای و توان علمی هر دانشگاه انتخاب می گردد . در بعضی دانشگاه های خارجی حقوق اقتصادی بین المللی و حقوق تجارت بین الملل به عنوان دو رشته مستقل مطرح و ارائه می گردند در روش دیگر که با توجه به رشد اجتماعی و اقتصادی کشور از یک طرف و سطح نیاز جامعه و نو بودن آن از طرف دیگر توصیه می گردد در مرحله اولیه و فعلی ، این رشته واحد تحت نام «حقوق تجاری اقتصادی بین المللی »به صورت ترکیبی ارائه می شود تا دانشجویان بتوانند با امکان انتخاب واحدهای تجاری و یا اقتصادی دور نمای آینده علمی و حرفه ای خود را ترسیم نمایند راهکاری که با توجه به نیاز های جامعه در این مرحله می تواند به عنوان گزینه بهتر محسوب گردد .
در خصوص ضرورت ایجاد این رشته میتوان به معضلات ناظر به قراردادهای تجاری بین المللی ، مشارکت های بین المللی و شرکت های چند ملیتی، روش های تأمین مالی قراردادهای بزرگ توسعه صنعتی ،بررسی موانع سرمایه گذاری خارجی ، قواعد و ضرورت های حقوق مهندسی ، حقوق انرژی و قواعد ناظر به عملیات بانکی و تجارت الکترونیک در عرصه تجارت بین الملل از یک طرف و ضرورت تحلیل اقتصادی نهادهای حقوقی جهت تبیین ریشه ها و بنیادهای اقتصادی آنها از طرف دیگر اشاره کرد .
________________________________________
حقوق اقتصادی
حقوق اقتصادی بر دو محور تاکید دارد :
1ـ تاکید بیشتر بر حوزه اقتصادی قوانین و مقررات : در این گرایش قوانین و مقرراتی که با حوزه‌های اقتصادی و بازرگانی ارتباط بیشتر و تنگاتنگ دارند مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرند از جمله این حوزه‌ها حقوق بیمه ، حقوق مالکیت‌های صنعتی ، حقوق نفت ، حقوق ساخت و ساز و ... است.
2 ـ تحلیل و تجزیه اقتصادی قوانین : در گرایش حقوق اقتصادی ، قوانین و مقررات از منظر اقتصادی بررسی می‌شوند. تشخیص مبانی و آثار اقتصادی قوانین به قانون‌گذار و حقوق‌دانان کمک می‌کند که قوانین را در راستای بهبود وضعیت اقتصادی تصویب یا اصلاح یا تفسیر کنند.
________________________________________
حقوق مالی-اقتصادی
هدف این دوره آموزش دانشجویان دارای زمینه علمی حقوقی به مقررات و سیاستهای مالی – اقتصادی داخلی و بین المللی به منظور ارتقای سطح آمادگی آنان برای پاسخگوئی به نیازهای علمی و اجرائی همگام با تحولات علمی روز و اداره امور دستگاه های مرتبط در سطح شهرستان، استان و کشور با روش های علمی می باشد. همچنین، با موفقیت در برگزاری دوره پذیرش دانشجو از دیگرکشورها با اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح امکان پذیر خواهد بود.
________________________________________
حقوق کیفری اطفال و نوجوانان
این گرایش از زیر شاخه های رشته حقوق کیفری می باشد و صرفاً به حقوق کیفری توجه ندارد، بلکه به دلیل ماهیت خاص حوزه حمایت از اطفال که در ارتباط تنگاتنگ با علوم مختلف می باشد؛ در تنظیم دروس و سرفصل های این رشته به حوزه قواعد و موازین فقهی ،بین المللی و حقوق بشر ، علوم جنایی تجربی ، فلسفه کیفری و کیفرشناسی نیز توجه شده است، لذا با رشته هایی مانند حقوق خانواده ، حقوق جزا و جرم شناسی و حقوق بشر در برخی دروس هم پوشانی دارد.
حقوق کیفری اطفال و نوجوانان یکی از قدیمی ترین شاخه های حقوق کیفری فنی است که از رشته های تکمیلی علوم جنایی حقوقی به شمار می رود. حقوق کیفری اطفال ، با در نظر گرفتن وضعیت جسمی و روانی اطفال بزه کار و بزه دیده ، از یک سو حقوق ماهوی ویژه آنان را شامل می شود، و از سوی دیگر ، اختصاصاً به چگونگی دادرسی مسائل مربوط به آنها در فرایند کیفری می پردازد.
________________________________________
حقوق تجارت الکترونیکی
یکی از مفاهیم تجارت الکترونیک حذف مرزها ، گمرک ها واسطه ها و تبدیل شدن به یک دهکده جهانی می باشد. در تجارت الکترونیک مرزی وجود ندارد. تجارت الکترونیک در حال ورود به عصر جدیدی است که محتوای آن از حیطه مبادله داده های مربوط به سفارش دادن یا قبول سفارش فراتر رفته و فعالیت های عمده تجاری از قبیل تبلیغات ، آگهی ، مذاکرات ، قراردادها و تسویه حساب ها را نیز در برگرفته است. در واقع زمینه های کاربرد تجارت الکترونیک بسیار گسترده تر از مبادله کالا و خدمات و وجوه است و در تعریف آن و تعیین سیاسیت های مورد نظر باید علاوه بر کاربردهای بالفعل به کاربردهای بالقوه آن نیز توجه داشت.
________________________________________
حقوق فناوریهای زیستی
دوره کارشناسی ارشد حقوق فناوری زیستی به تبیین قوانین و رویه قضایی داخلی و بین المللی در حوزه مسایل بیوتکنولوژی از طریق آموزش و کارآموزی می پردازد.
هدف این دوره تربیت نیروی انسانی حقوقدان تخصصی برای حل مسایل و معضلات حقوقی می باشد. به تعبیر دیگر ، از جمله اهداف این دوره تربیت دانشجویان به منظور ارتقای سطح آمادگی آنان برای اداره امور حقوقی فناوری های زیستی در سطح کشور است.
ضرورت های ایجاد این رشته را می توان در بندهای ذیل خلاصه کرد، گرچه به این موارد محدود نمی شود:
- کندی و کم توجهی به تحقق چشم انداز 20 ساله.
- استراتژی و سیاست کلی نظام برای پذیرش ، انجام تحقیقات و پخش فرآورده های فناوری زیستی.
________________________________________
حقوق ثبت اسناد و املاک
دوره کارشناسی ارشد حقوق ثبت اسناد و املاک یکی از برنامه های علمی – آموزشی است که در برگیرنده آموزش اهم موضوعات حقوقی – ثبتی با هدف تربیت کارشناسان ارشد حقوق ثبت اسناد و املاک از طریق بالا بردن سطح اطلاعات و آگاهی و بینش حقوقی و ثبتی شرکت کنندگان در دوره توأم با آموزش روش تحقیق و تقویت استنباط و تجزیه و تحلیل ابعاد حقوقی مسائل ثبت اسناد و املاک می باشد .نیاز روز افزون جامعه و نظام ثبت اسناد و املاک کشور به نیروهای متخصص و مجرب و آشنا به مسائل ثبتی و حقوقی در زمینه های مختلف و نیز ضرورت ارتقاء دانش و توانمندی شاغلین مسند قضا ، مشاوره حقوقی و وکالت ، سردفتری و کارشناسی مسائل حقوقی و ثبتی ،اهمیت تأسیس این دوره را به خوبی آشکار سازد . توسعه آموزش امور ثبتی با توجه به نیازهای جامعه و نظام ثبت اسناد و املاک کشور در جهت رسیدن به بخشی از اهداف برنامه های توسعه از جمله محور های اصلی این دوره می باشد .
نکته :
1- داوطلبان تحصیل در رشته حقوق اسناد و املاک باید هنگام ثبت نام حداکثر 45 سال سن داشته باشند.
2- حداقل 50% از ظرفیت پذیرش این دوره از بین شاغلین واجد قوه قضاییه می باشد.
کاداستر در نظام اطلاعاتی ثبت املاک
رشته کارشناسی ارشد کاداستر در نظام اطلاعاتی ثبت املاک با اصول کاداستر و مدیریت زمین و نیز طراحی و پیاده سازی سیستمهای اطلاعاتی اداره زمین ارتباط دارد در این دوره دانشجویان توانائی درک جنبه های حقوقی ، سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی مدیریت پایدار زمین و استراژی های کاداستر را درک می کنند و همچنین به حقوق مرتبط با زمین و سیاست گذاری زمین و مقررات مرتبط با بازار زمین که مورد نیاز سیستمهای اداری زمین با محوریت کاداستر است ، آگاهی خواهند یافت و ماحصل آن تقویت پشتوانه نیروهای کارشناسی در زمینه های مختلف کاداستر خواهد بود .
فارغ التحصیلان این رشته علاوه بر جذب در سازمان ثبت و ادارات تابعه در ارگانها و شرکت هایی که در ارتباط با سیستمهای اطلاعاتی مرتبط با علوم زمین هستند امکان اشتغال خواهند داشت . در حال حاضر دانشگاه های کشور فاقد رشته ای تحت عنوان کاداستر بوده و تنها در مقطع کارشناسی مهندسی نقشه برداری واحدهای درسی محدودی با عنوان کاداستر ارائه می گردد که جواب گوی نیاز های کشور علی الخصوص در سازمان ثبت نبوده و گسترش اجرایی کاداستر و بکار گیری آن در کشور نیازمند نیروهای آموزش دیده در امر مربوط به کاداستر بوده و نیز نیازمند انجام فعالیت های پژوهشی در این خصوص است .
________________________________________
سردفتری اسناد رسمی
هدف از تدوین دوره کارشناسی ارشد سردفتری مطالعه عمیق و مفصل مباحثی پیشرفته از حقوق و علوم مربوط به سردفتری است که در عمل مستقیماً با این شغل مرتبط است .
این دوره به منظور آموزش علمی دانشجویان و افزایش توان حرفه ای آنها جهت آمادگی کامل برای تصدی شغل سردفتری یا پست های مرتبط با آن طراحی شده است حفظ و توسعه فرهنگ غنی فقه و حقوق ایران و آموزش آن به نسل جدید ، دسته بندی و طبقه بندی اطلاعات مربوط به حرفه سر دفتری که تاکنون انجام نشده ، آموزش علمی تخصصی سردفتری به متقاضیان احراز شغل سردفتری ، لزوم آمادگی جهت پذیرش روش های جدید ثبت اسناد از جنبه داخلی و همگانی و تأثیر گذاری در تحولات جهانی و سردفتری و ثبت اسناد رسمی و کنوانسیون های بین المللی مرتبط با آن و بازیابی نقش و جایگاه سردفتری در تحولات دهکده جهانی و جهانی شدن از جنبه بین المللی ، اهمیت و ضرورت تأسیس این دوره را پدیدار می سازد.
شیوه تدوین پایان نامه ارشد حقوق
پژوهشِ پایان نامه اى ویژگی های گوناگونى دارد:
ـ تحلیل: مطالعه اجزاى گوناگون یک موضوع و روابط و متقابل آنها.
ـ مقایسه: بررسى ویژگى هاى موضوع هاى مقایسه شده
ـ تعریف: تعریف جامع و کامل
ـ توصف: توصف موضوع با ویژگى هاى معتبر که آن را توضیح دهد
ـ بحث: عرضه کردن جنبه هاى گوناگون موضوع
ـ فهرست.
ـ ارزشیابى: بررسى جوانب گوناگون موضوع و کوشش براى رسیدن به نتیجه
_مثال :ذکر مثال براى توضیح.
ـ تلخیص: آوردن نکات عمده موضوع مورد نظربه اختصار .
پیداست
که در هر تکلیف درسى یا رساله ممکن است چند خصلت پژوهشى جمع گردند. اما به
هر حال، حدود و نوع کار پژوهشى باید از پیش معلوم و مشخّص باشد.
انتخاب عنوان پایان نامه باید از انتخاب عنوان کلی پرهیز کرد. عنوان پایان نامه باید متناسب با حدود پایان نامه باشد.
براى انتخاب عنوان پایان نامه، به این معیارها نیز باید توجه داشت:
ـ علاقه پژوهنده به آن عنوان و موضوع.
ـ زمان لازم براى فراهم آوردن اثر.
ـ دسترسى به اسباب و لوازم پژوهش.
ـ اهمّیّت مطلب درفرهنگ و اجتماع.
مرور پژوهش هاى پیشین
معمولا
در هر زمینه پژوهشى، آثارى از پیش فراهم شده است. مرور این آثار مى تواند
ما را در نوشتن پایان نامه یارى کند. در این میان روشن مى شود که کار ما چه
تفاوت هایى با کارهاى پیشین باید داشته باشد.
اگر پژوهنده اى داراى
توان کافى باشد، بهتر است آثار دست اوّل را مرور کند. هرچه منابع اصیل تر و
سرشارتر باشند، پایان نامه ماندنى تر مى گردد.
طرح تحقیق
رساله هاى پژوهشى معمولا در یکى از این دو دسته قرار دارند:
1. تجربى: متناسب با موضوعات علمى.
2. تحلیلى: متناسب با موضوعات فرهنگى، هنرى.
برنامه زمانى نویسنده
پایان نامه باید با از شتابزدگى پرهیز و زمانى مناسب براى تهیّه رساله خود
تعیین کند. این زمان فرصتی خواهد بود براى انجام :
1. تعیین حدود موضوع ،شناسایى منابع و مراجعه به آن ها، گردآورى اطّلاعات و معلومات.
2. نگارش پیش نویس.
3. تجدیدنظر و اصلاح، تنظیم پانوشت، نگارش نمونه نهایى.
مراجعه به منابع
براى شناسایى مآخذ مى توان از این منابع استفاده کرد:
ـ مدارک کتاب شناسى: مجموعه هاى فهرست آثار، فهرست ها و برگه دان هاى کتابخانه ها.
ـ دائرة المعارف ها و سالنامه ها.
ـ نشریّات معتبر
یادداشت بردارى
بهتر
است یادداشت بردارى روى برگه هاى جداگانه ویک شکل انجام پذیرد. به هر
مضمون برگه جدایى اختصاص داده مى شود و هر برگه با شماره یا نشانه اى
متمایز مى گردد. بدین ترتیب در طول کار، مى توان برگه ها را جابجا یا کم و
زیاد کرد.
بهتر است بر هر برگه عنوان کلیدى آن ثبت شودو هویت برگه هم
معین شود، از قبیل مأخذ و تاریخ. همچنین مشخص شودکه نوع استفاده از مأخذ
چیست: نقل به عبارت، نقل به مضمون، تلخیص، ویرایش، یا ...؟ براى هر یک از
این ها مى توان نشانه اى خاص در نظر گرفت.
در نهایت، مى توان برگه ها را شماره بندى پایانى کرد و هر یک را در جاى مناسب خودقرار داد.
نگارش رؤوس مطالب فصل ها
معمولا پایان نامه شامل این سه بخش است:
مقدّمه،
متن شامل چند فصل، و نتیجه. باید پیشتر رؤوس مطالب هر فصل را نوشت تا چشم
اندازى از کار پیدا شود. این کار به نگارش پیش نویس نیز بسیار کمک مى کند.
ساختمان پایان نامه
(1) صفحه عنوان: عنوان، نویسنده، گروه درسى، نام درس، نهاد علمى مربوط، مقطع و سال تحصیلى.
(2) پیشگفتار: هدف، سابقه تحقیق، روش و گستره پژوهش، سپاسگزارى.
(3) فهرست مطالب.
(4) فهرست جداول.
(5) فهرست شکل ها و تصویرها.
(6) پیکره: مدخل، متن، نتیجه و دستاورد تحقیق.
(7) کتابنامه: مآخذ اصلى و فرعى شامل کتب و مقالات مورد پژوهش.
(8) ضمایم: جداول، آزمون هاى پژوهشى، اسناد و مدارک و شواهد.
(9) فهرست راهنما: فهرست اَعلام و مفاهیم و موضوعاتى که درباره آن ها مى توان اطّلاع قابل توجّهى در رساله یافت.
شیوه تدوین پایان نامه کارشناسی و کارشناسی ارشد
یکی از اهداف اصلی نگارش هر پایان نامه در اصل آشنا نمودن
دانشجو با نحوه نگارش و تنظیم یک مبحث علمی است. پایان نامه نوشته ای است
شامل چکیده پایان نامه به فارسی، فهرست تفصیلی مطالب، فهرست تصاویر، جداول و
نمودارها، مقدمه و تاریخچه مختصر، مروری بر کارهای انجام شده و آخرین
اطلاعات تئوری، عملکرد تحقیقی و عملی نتایج، بحث و پیشنهادات و فهرست منابع
و مأخذ که توسط دانشجو و با هدایت و نظارت استاد راهنما و همکاری استادان
مشاور (در صورت داشتن) تنظیم و تدوین می شود. رعایت این شیوه نامه از جانب
دانشجویان برای حفظ هماهنگی بین پایان نامه ها الزامی است. موضوعات هر
پایان نامه را با توجه به تعریف فوق و به ترتیب تقدم ذیل می توان دسته بندی
کرد:
الف: فهرست مطالب موجود در پایان نامه
-1 مطالب زرکوب روی جلد
2- ترتیب درج مطالب
2-1 برگ اول : بسم ا... الرحمن الرحیم
2-2 برگ دوم : فرم داخلی جلد به فارسی
2-3 برگ سوم : تائیدیه هیأت داوران:
2-4 برگ چهارم: تقدیم (در صورت تمایل، دانشجو می تواند پایان نامه خود را به شخص و یا ... تقدیم کند(
برگ پنجم : حق چاپ و تکثیر و مالکیت نتایج (copyright and ownership) (مخصوص تحصیلات تکمیلی(
2-6
برگ ششم تقدیر و تشکر (اختیاری ): این متن عبارت است از قدردانی و تشکر از
کلیه کسانی که دانشجو را در راه نیل به هدف کمک نموده اند.
2-7 برگ
هفتم چکیده پایان نامه به فارسی: هر پایان نامه باید با چکیده آغاز شود که
عبارت است از بحث پیرامون موضوع پایان نامه، شیوه تحقیق و نتیجه کلی .
معمولا محقق یا دانشجو چکیده ای از تحقیق خود را در حدود یک یا دو صفحه
تهیه می کند . چکیده کمتر از مقدمه بوده و شامل مباحثی از قبیل موضوع تحقیق
، فرضیه ها ، روش کار ، نتایج و پیشنهاد های مربوط به تحقیق به صورت کلی و
خلاصه است.
2-8- چکیده پایان نامه به انگلیسی (مخصوص تحصیلات تکمیلی(
2-9
-برگ هشتم فهرست مطالب: هر پایان نامه باید دارای فهرست مطالب باشد
معمولاً این قسمت شامل عنوان بخشهای پایان نامه همراه با شماره صفحه مربوطه
است. گزارش تحقیق معمولا شامل فصول مباحث و عناوین جزئی و کلی است. عنوان
فهرست مندرجات در بالا ( 5 سانتی متر پایین تر از لبه کاغذ) قرار می گیرد.
عناوین اصلی را با حروف درشت تر و عناوین فرعی را با حروف ریز می نویسند.
در مقابل عناوین شماره صفحه ذکر می شود. در گزارشهای کوتاه که نیازی به ذکر
این فصول نیست می توان با شماره مشخص کرد. برای ترتیب فهرست از روشهای
متعددی استفاده می شود که در ذیل به دو نمونه از آنها اشاره می شود. لازم
به ذکر است که برای هر پایان نامه تنها باید از یکی از این دو روش استفاده
نمود:
الف) در حالتی که زیر فصلها بدون شماره گذاری در متن پایان نامه آورده شود،روش زیر قابل استفاده است:
فصل اول: تدوین فرضیه
مفهوم و تعریف فرضیه 3
ویژکیهای یک فرضیه خوب 7
نقش قرضیه در تحقیق علمی 11
ب) در صورتی که زیر فصلها دارای شماره باشند باید از روش ترتیب اعداد در فهرست استفاده نمود:
1- - 1
1-1 1-1
1-1-1 1-1-1
2- - 2
1-2 2-1
1-1-2 2-1-1
2-10
برگ نهم فهرست جدولها، نمودارها و اشکال: در این قسمت لیست جدولها و شکلها
با ذکر دقیق عنوان، شماره و صفحه مربوطه درج می شود. ترتیب قرار گرفتن
محتوای فهرست جداول مانند فهرست مندرجات است. اگر تعداد جداول زیاد نباشد
نیازی به تهیه این فهرست نیست.در فهرست نمودارها و اشکال نیز عناوین باید
کوتاه و گویا باشد و اگر تعداد نمودارها و اشکال زیاد باشد تهیه این فهرست
توصیه می شود.
2-11 متن پایان نامه (توضیحات کامل در قسمت ب آورده شده است(
2-12 برگهای پایانی پیوستها (ضمیمه 1، ضمیمه 2، ...(
2-13 مراجع ها و مآخذ
2-14 فرم داخلی جلد به انگلیسی (مخصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی(
3- مطالب زرکوب پشت جلد به انگلیسی
4- مطالب زرکوب عطف جلد (عنوان پایان نامه و نام نویسنده و شماره پایان نامه(
ب: مطالب موجود در متن پایان نامه:
متن
هر پایان نامه شامل چندین فصل و هر فصل شامل چندین بخش خواهد بود. هر فصل
را می توان با یک مقدمه کوتاه آغاز و با یک نتیجه گیری مختصر به اتمام
رساند. رئوس مطالب هر فصل در ذیل آورده شده است:
فصل اول :معرفی پایان نامه
(نحوه تدوین این فصل با نظر استاد راهنما انجام گیرد)
این فصل می تواند شامل عناوین زیر باشد:
• هدف تحقیق
هیچ
تحقیقی انجام نمی شود، مگر اینکه دارای هدفی باشد. ممکن است هدف تحقیق
دستیابی به یک تئوری برای توسعه رشته علمی مربوطه باشد (تحقیق پایه ) یا
ممکن است هدف این باشد که یافته ها برای حل مسائل اجتماعی بکار رود ( تحقیق
کاربردی ). در هر حال، باید هدف تحقیق در یک یا دو پاراگراف بیان شود .
• بیان مسئله یا موضوع تحقیق
موضوع
تحقیق باید در یک یا دو صفحه موضوع کاملاً توضیح داده شود. مطالب باید
آنقدر ساده و روشن بیان گردد که خواننده با مسأله مورد بررسی آشنا شود.
• اهمیت مسأله تحقیق
انجام
هر تحقیق علمی مستلزم صرف وقت و تلاش فکری و جسمی و منابع مالی است.
اصولاً باید ازحداقل منابع، حداکثر نتایج حاصل شود و باید به درستی اهمیت
موضوع تحقیق را بیان نمود. اهمیت تحقیق را باید از لحاظ اینکه آیا نتیجه
موضوع تحت بررسی به پیشرفت رشته علمی کمک می کند یا کاربرد خاص دارد، مورد
توجه قرار گیرد. محقق می تواند حداکثر در یک تا دو صفحه به طور منطقی اهمیت
موضوع تحقیق را بیان کند.
• انگیزه محقق در انتخاب موضوع
موضوعی
که محقق می خواهد در مورد آن تحقیق کند باید با تجارب کاری او منطبق باشد
تا زوایای مسئله را بهتر ببیند و مکمل تحقیقات قبلی او باشد. در هر حال، در
یک رساله علمی، محقق باید توان قانع کردن هیأت داوران را برای علت انتخاب
موضوع داشته باشد.
• قلمرو تحقیق و مشخص کردن واحد تجزیه و تحلیل
محقق
باید قلمرو تحقیق خود را از نظر زمانی، مکانی و موضوعی مشخص سازد. قلمرو
موضوعی محدود بودن موضوع را می طلبد. موضوع نباید آنقدر کلی باشد که نتوان
آن ر انجام داد و نباید آنچنان جزئی باشد که ارزش تحقیق نداشته باشد. تجزیه
و تحلیل ممکن است فرد، گروه، سازمان، کشور یا....... باشد. چنانچه افراد
در داخل سازمان مورد بررسی واقع شوند، در این صورت واحد مورد بررسی در هر
یک از افراد نمونه آماری هستند.
• تعیین سؤال پژوهشی
طرح سؤال
پژوهشی بیانگر این است که محقق برای پاسخ دادن به آن چه نوع اطلاعاتی را
نیاز دارد . ارائه ساختار تحقیق به منزله یک حلقه اتصال به فصل بعدی است.
یعنی محقق توضیح می دهد که به منظور پاسخ گویی به سؤال تحقیق در فصل بعد
(فصل دوم) به بررسی ادبیات تحقیق می پردازد. فرضیه هایی ارائه می گردد و
برای آزمون فرضیه ها ، طرح تحقیق تهیه و تنظیم می شود. (فصل سوم) بر اساس
چهارچوب این طرح، اطلاعات لازم جمع آوری و در فصل بعد (چهارم) طبقه بندی و
تجزیه وتحلیل خواهند شد. در پایان گزارش نتیجه گیری به عمل می آید و بر
اساس یافته ها پیشنهادهایی ارائه خواهد شد
فصل دوم – مروری بر ادبیات تحقیق
در
این قسمت به نقد وبررسی تحیقات که قبلاً راجع به موضوع انجام گرفته است
پرداخته می شود . نکته قابل توجه این است که این فصل به مبانی نظری و نقد
پیشینه تحقیق، یعنی تحقیقات قبلی در این رابطه اختصاص دارد. این فصل یکی از
قسمت های مهم تحقیق است. ادبیات مربوط به موضوع تحقیق از لحاظ روش تحقیق،
نحوه جمع آوری اطلاعات و یافته های تحقیق مورد بررسی قرار می گیرند. لذا
بهتر است در این قسمت فرضیه ها فهرست شوند. این فصل می تواند حدود 30 تا40
صفحه را در بر گیرد .
فصل سوم – طرح تحقیق
در این فصل
بهتر است ابتدا فرضیه با یک جمله ظریف حلقه اتصال به فصل قبلی ، تکرار شود.
( مرور بر فصل قبــــل ) جامعه و نمونه آماری، روشهای جمع آوری اطلاعات،
وبژگیهای نمونه، متغیرها، مستقل و وابسته و تعاریف عملیاتی آنها، روشهای
تحلیل داده ها، بستر سازی های لازم برای استفاده از نرم افزارهای گوناگون ،
تجهیزات و تکنولوژیهای موجود و در یک کلام اطلاعات لازم در اینجا جمع آوری
و در فصل بعد طبقه بندی و تجزیه و تحلیل می شوند.
فصل چهارم – طبقه بندی و تجزیه و تحلیل اطلاعات
(با نظر استاد راهنما این فصل می تواند با فصل سوم تلفیق گردد)
این
فصل در واقع رسالت پایان نامه را نشان می دهد، در این فصل با استفاده از
جداول، اشکال، نمودار ها، منحنی ها، اطلاعات تحلیل می شوند. و در صورت لزوم
آمارهایی نظیر میانگین، انحراف معیار و نظائر آن و نیز ضریب همبستگی و
سایر ضرائب آماری مورد استفاده قرار می گیرند. سپس فریضه ها یک به یک
آزمایش می شوند.
فصل پنجم – خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادها
این فصل
پایانی است. در خلاصه گزارش باید مساله مورد تحقیق مجدداً عنوان کرد. حاصل
مروری بر ادبیات تحقیق که راهنمای محقق شده است نیز ذکر شود. روشهای تحقیق
به کار گرفته شده برای بررسی مشکل، تبیین شوند. سپس یافته ها ارائه گردد و
معنای عدم رد فرضیه ها و نیز رد شدن آنها مورد بحث و تفسیر قرار می گردد.
ج: پیوستها:
قسمت
اصلی متن پایان نامه نباید دارای داده های (data) غیر ضروری باشد، لذا
برنامه های نرم افزاری ، چگونگی به دست آوردن معادلات ریاضی و اثبات آنها و
داده های تجربی در پیوستهای پایان نامه آورده می شوند.
د: جداول و نمودارها:
جدولها
و نمودارها باید تا جائیکه ممکن است نزدیک به متن مربوط قرار گیرند هر
جدول یا نمودار باید با عنوان مربوطه که معمولاً در زیرآنها درج می شود ،
مشخص گردد.
ه : فهرست منابع و مآخذ
- ذکر مآخذ
ذکر
مآخذ در متن بسیار حائز اهمیت است. با این کار در واقع نویسنده هم
اعتبارکار خود را نشان می دهد و هم خواننده را با آثار دیگران آشنا می کند .
در ماخذ نویسی نویسنده باید در پایان قسمت معینی که نیازمند پانویسی است،
علامت یا شماره ای بگذارد . سپس در ذیل صفحه، نیم خطی یکشد و در زیر خط در
سمت راست ( و اگر به انگلیسی باشد در سمت چپ) همان علامت یا شماره را ذکر
کند و پس از آن خط تیره بگذارد و بعد عنوان ماخذ را ذکر کند. علامت یا
شماره هایی که در متن گذاشته می شوند ، معمولاً کمی بالاتر از کلمه ها قرار
می گیرند . گاهی نیز ممکن است زیر نویسها در ذیل صفحه درج نشود و در پایان
فصل آورده شود که در این صورت شماره های ارجاعات هر فصل از یک آغاز می
گردد و تا پایان فصل ادامه دارد.
در نوشتن متن تحقیق گاهی نویسنده
مطلبی را عیناً و به طور مستقیم از کسی نقل می کند که در این صورت باید نقل
قول را میان دو گیومه " " قرار داد . اگر این نقل قول از سه سطر کمتر باشد
از لحاظ حاشیه و فاصله سطور عین متن نوشته می شود ولی اگر بیش از سه سطر
باشد باید حاشیه ها پهن تر و فاصله خطوط کمتر شود . در هر حال در نقل قول
مستقیم باید عین جملات و کلمات منبع مورد استفاده نقل شود و فقط در صورتی
که در آن غلط لفظی یا معنوی باشد، برای جلوگیری از گمراهی خواننده پس از
جمله یا کلمه نادرست ، صحیح آن را باید بین دو کروشه { } قرار داد .
ترتیب
ذکر منابع و مآخذ بر حسب الفبا است . نام خانوادگی اول می آید و بعد از
کاما (،( نام ذکر می شود . چنانچه منبع دارای دو یا چند نویسنده باشد ، فقط
نام مؤلف اول بر حسب الفبا (اول نام خانوادگی و بعد نام ) می آید و نام
نویسندگان دیگر بعد از کاما به طریق معمول ، یعنی اول نام و بعد از آن نام
خانوادگی قرار می گیرد. در صورتی که بیش از سه نویسنده باشد ، بعد از نام
مؤلف اول ، کلمه "همکاران " اضافه می شود .
چنانچه منبع فاقد نام
نویسنده باشد ، عنوان سازمانی که آن را تهیه کرده است جای نویسنده را می
گیرد و بقیه توضیحات بعد از آن می آید .
مثال به ترتیب عبارتند از :
رضائیان ، علی ، " اصول مدیریت " تهران : سمت، 1369
باریه هاپسون و همکاران ، " مدیریت خدمت؛ فرهنگ مشتری مداری " ترجمه مهدی ایران نژاد پاریزی،تهران: نشر مدیران 1381،
مرکز آموزش دولتی ،" برنامه ریزی استراتژیک "،تهران مرکز آموزش مدیرت دولتی ،1378
و چنانچه منبع به انگلیسی باشد به این شرح ذکر می شود :
Nett, robert et al ,"can japan cope" . Business week (April
23, 1990 ), pp. 46-49
باید
در نظر داشت که اگر مأخذ از یک سطر بیشتر شود ، سطر دوم هر مأخذ از فاصله
حرف چهارم (مانند مثال فوق ) تایپ می شود . شماره گذاری لازم نیست و خود
این شیوه کاملأ آنها را از هم مجزا و مشخص می کند .
باید توجه داشت که ا
زسه مؤلف بیشتر، در انگلیسی مؤلف اول ذکر می شود و et at جای نام همکاران
را میگرد. همچنین در مورد مقاله، صفحات آن (علاوه بر زیرنویس ) در فهرست
منابع هم ذکر می شود .
در ذکر مأخذ پس از نام خانوادگی و نام نویسنده ،
عنوان مأخذ ذکر می شود و پس از آن مشخصات انتشار کتاب از قبیل محل انتشار ،
نام ناشر و سال انتشار به ترتیب داخل پرانتز ذکر می گردد و پس از آن شماره
صفحه مورد نظر می آید. بعضی اوقات، محل انتشار یا نام ناشر یا تاریخ
انتشار مشخص نیست. در این صورت عبارت " جای انتشار معلوم نیست " یا " نام
ناشر معلوم نیست " یا " تاریخ انتشار معلوم نیست " ذکر می شود. (گاهی نیز
بی جا، بی نا و بی تا می نویسند ( .
اگر مطلبی از مأخذی به مأخذی نقل
شده باشد و ما مطلب مورد نظر را از مأخذ دوم در تحقیق خود انتقال داده
باشیم ، اول باید مآخذ اصلی را در زیرنویس ذکر کرد (نام و نام خانوادگی و
نام کتاب ) و سپس کلمه " به نقل" یا " در " را با ذکر کامل مأخذ
دوم
به دنبال آن اضافه کنیم. اگر برای بار دوم یا بیشتر از یک مأخذ نقل می
کنیم ، در دفعات بعدی ذکر تمام مشخصات مأخذ ضروری نیست. در بار دوم و دفعات
بعدی عبارت " همان کتاب " یا " همان مأخذ" و ذکر صفحه کافی است. در صورتی
که از
مأخذ نقل کنیم و سپس به مأخذ دیگر برویم و دوباره به مأخذ اول برگردیم ، بازهم ذکر کامل مأخذ ضروری نیست ،لکن باید نام
و
نام خانوادگی مؤلف را ذکر کنیم و بعد کلمه "مأخذ قبلی " را اضافه کنیم .
اما اگر همان نویسنده بیش از یک کتاب داشته باشد و شما از کتابهای او
استفاده کرده باشید ، باید از نام و نام خانوادگی، نام کتاب را نیز بیاورید
تا کاملاًً مشخص شود .
مثال :
عبداله جاسبی ، " اصول و مبانی مدیریت " ، چاپ دوم (تهران :دانشگاه آزاد اسلامی ، 1368 )،ص170.
مایکل لوبوف،" بزرگترین اصل مدیریت در دنیا " ، ترجمه مهدی ایران نژاد پاریزی، چاپ سوم (تهران: نشر مدیران 1387)،ص37
Weihrich and harold koont
.84 .p،(1993،inc،hill-mcgraw: York New)ed 10th ، "management" ،
اگرازهمین مأ خذ دوباره نقل کنید، ذکر مأخذ چنین است :
482. .P ،IBID
اگر
یک مجموعه توسط چند نویسنده نوشته شده و یک نفر آن ر ا ویرایش (edit) کرده
باشد، برای نقل از این مجموعه ، باید نام ونام خانوادگی نویسنده را به
شرحی که گذشت ذکر کنیم و عنوام مقاله را بین دو گیومه " " قرار دهیم . سپس
نام مجموعه و بعد از آن نام ویراستار را ذکر می کنیم و بقیه مشخصات به
ترتیب درج می گردد.
مثال :
"کتاب توسعه "، گردآوری و تنظیم از جواد موسوی خوزستانی ، جلد ششم (تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی و انتشاراتی
توسعه ، 1372( .
در
مورد روزنامه ها و مجلات بدین ترتیب عمل می شود که اول نام و نام خانوادگی
نویسنده و سپس در داخل گیومه نام مقاله نوشته می شود . بعد از آن عنوان
روزنامه یا مجله می آید و زیر آن خط می کشند یا پررنگ و برجسته می کنند ،
یا به صورت ایتالیک نشان می دهند . سپس به ذکر دوره ، سال، جلد، شماره و
تمام صفحه های مقاله می پردازند . مثال:
مهدی ایران نژاد پاریزی ، " یادگیری سازمانی ؛فرایندی به سوی سازمان یادگیرنده"،"اقتصاد و مدیریت "، شماره 1381،18، صفحه های 34-23 .
چنانچه از اینترنت استفاده کرده باشید، باید آدرس وب سایت را ذکر کنید
WWW.EDUCOM.EDU/WEB/PUBS/REVIEWARTICLES/3123/HTML